DRAY BOSMA

Liegbeest en jokkebrok. Ik vind het twee kinderwoorden. Hiermee bedoel ik dat deze twee woorden alleen door kinderen behoren uitgesproken te worden. Wanneer een volwassene deze woorden uitspreekt wordt het een beetje, en daar heb je het indirect bewijs, kinderachtig. Net zoals het zinnetje ‘vriendschap sluiten?’ dat hoor je alleen kinderen zeggen. Vaak na een ruzie of een ordinaire vechtpartij op het schoolplein. Wanneer een volwassen na een woordenwisseling met uitgestoken hand naar je toekomt en je vraagt om vriendschap te sluiten, twijfel je aan zijn gezonde verstand.

Kinderen zijn daar gewoon directer in. De ruzie is over en dus zijn we nu weer vrienden en wanneer kinderen iemand betrappen op een leugen, dan roepen ze luid en vooral voor iedereen verstaanbaar dat je een liegbeest of jokkebrok bent. Volwassen zeggen bij het constateren van een leugen een beetje zuur dat ze het moeilijk vinden de ander te geloven of dat ze met klem vragen of degene die liegt het wel zeker weet. Hoewel iedereen wel een boerenkinkel in de familie- of kennissenkring heeft die, ook voor iedereen verstaanbaar, een ander aanspreekt als het liegbeest. Awkward.

Je hebt liegen en je hebt liegen. Een leugentje om een verhaal mooier te maken vind ik hartstikke goed. Daar word ik zelfs blij van, want ik zit liever naar een verhaal te luisteren dan dat ik een verhaal moet aanhoren waarbij ik moeite heb om de aandacht er bij te houden. Een leugentje om bestwil, de dingen zachter te brengen, is ook oké, maar ik vind het altijd een beetje gênant worden wanneer mensen liegen om zichzelf interessant te profileren. Ik vind dat eigenlijk meer aanstellen dan liegen. Doe je niet anders voor dan dat je bent.

Politici, vooral in de Verenigde Staten kunnen goed liegen. Ik verdenk ze erop dat ze daar eerst een cursus liegen en bedriegen succesvol moeten afleggen, eer ze een politieke carrière mogen beginnen. De 37e president van de Verenigde Staten, Nixon loog alsof het gedrukt stond over zijn betrokkenheid bij het ‘watergateschandaal’ en de 42e president, Clinton loog over de seksuele relatie met stagiaire Monica Lewinksi. Hoewel hij woordelijk niet loog, want hij ontkende een (seksuele) relatie met haar te hebben en een pijpbeurt is natuurlijk een dienstverlening.

Ik vind het ook gênant wanneer je iemand op een leugen betrapt, maar eigenlijk is het nog gênanter wanneer je zelf een leugen vertelt en je weet dat de ander je doorheeft en je niet gelooft. Daarom lieg ik niet meer en maak ik af en toe alleen een verhaal iets mooier. Dat was vroeger anders. Zo kan ik me herinneren dat ik als elfjarig kind in de zomer van 1978 wekenlang loog over dat ik de film ‘Grease’ had gezien. Bij de schommels in de speeltuin zei achterbuurjongen, Johnnie Schrier, dat ik de film helemaal niet gezien kon hebben, want ‘Grease’ was nog niet in Nederland in première gegaan. Ik wist niet wat hij bedoelde en ik hield mijn leugen vol. Ik zei domweg dat ik de film bij mijn tante in Assen had gezien. Wanneer ik er nu aan terugdenk schaam ik me nog steeds een beetje voor dat gênante moment.