Herinnering

Herinneringen zijn niet altijd betrouwbaar. Zo vind ik het al jarenlang vreemd dat er mensen zijn die verlangen naar de tijd, en dan vooral de -misplaatste- herinnering aan de ouderwetse kerstdagen uit de tijd van Chales Dickens of Anton Pieck. Het verlangen naar een herinnering die men nooit heeft meegemaakt.

Ik zie het ook op een facebookpagina met betrekking tot mijn geboortestad, waar veel oude foto’s worden gedeeld. Ik lees met verbazing het verdriet en teleurstelling in sommige reacties over gesloopte gebouwen van weleer, want volgens sommigen was mijn geboortestad vroeger nog echt mooi. De verbazing ontstaat vooral, omdat men jammert over het verlies van gebouwen die al gesloopt waren voordat de klagende mensen geboren waren.

Een herinnering, is een ervaring uit het verleden die in het geheugen is opgeslagen, en die men zich voor de geest kan roepen. Hoe ervaring of kennis in het langetermijngeheugen wordt opgeslagen en weer kan worden teruggezocht, is nog steeds onderwerp van studie. Herinneringen vormen het bewustzijn, en vormen als zodanig een onderdeel van het declaratief geheugen.

Dat mensen herinneringen hebben van iets, voordat ze geboren zijn noemt men ‘Platonische anamnese’. Het is het ophalen van herinneringen van de vormen uit de wereld waar de ziel zich voor de geboorte heeft verkeerd. Volgens Plato (427 v. Chr.) gaan vorige levens spoorloos verloren, maar blijven delen van de prenatale toestand altijd latent aanwezig in de geest.

Zelf vind ik die laatste gedachte lachwekkend, niet plausibel en al helemaal niet meer van deze tijd. Naast de herinnering van dingen, hebben mensen fantasieën, en daarmee ontstaat ook het verlangen naar een periode of plek die ze nooit hebben ervaren. Ik vind dat iets geloofwaardiger dan wanneer men zegt dat een herinnering vanuit een vorig leven naar bovenkomt. Maar ik kan het verkeerd hebben. Dat gebeurt wel eens vaker, en dat kan ik me zeker wel herinneren.