DRAY BOSMA

De relaties die ik met fietsen heb zijn precair en ook bedenkelijk te noemen. Ik heb u hier al eens vaker over kunnen vertellen. De relaties zijn in wezen deugdelijk te noemen, het stalen ros brengt me overal naartoe, maar ik heb het idee dat de tweewielers zichzelf als een onderdrukte groep beschouwen. Dankbaar voor de relatie met de eigenaar, maar het zijn de fietsen die zich wellicht ondergeschikt en waarschijnlijk niet gewaardeerd voelen aan de personen die altijd op het zadel plaatsnemen.

Zo ook in de huidige relatie met de herenfiets sinds vorig jaar: mijn Medley-fiets. Ik heb eerder mogen vertellen over de grillen van deze fiets, zoals de vulling van de fietsbanden, of eerder het gebrek hiervan. En het debacle met het fietssleuteltje, welke door hem werd ingeslikt (nadat ik deze zelf had gebroken). Het ging een tijdje goed. Tot begin november. Mijn Medley had een beetje last van de linker-trapper: Deze voelde lam aan en schoot door, vooral wanneer ik er met mijn voet met enige kracht op trapte. Dit maakte het fietsen hierdoor niet makkelijk. Een teleurstelling voor beide partijen.

Ik heb de volgende dag een steeksleutel uit de gereedschapskist van thuis meegenomen en geprobeerd de operatie zelf uit te voeren, om zo het lamme gevoel in de linker-trapper te verhelpen. Dit lukte. Provisorisch, maar goed genoeg naar mijn mening. Vervolgens zijn we december gezellig doorgekomen, maar in het nieuwe jaar kon Medley niet meer meekomen. Een bezoek aan de fietsenmaker bleek nog de enige oplossing. Tijdens een inloop-uur pakte de fietsenmaker er vakkundig gereedschap bij en zorgde er voor dat de linker-trapper weer strak aan de trapas vastzat.

Dit heeft een paar weken gewerkt. Tot Medley het linker-pootje weer liet hangen. Op een gegeven moment konden we alleen nog maar vooruitkomen wanneer ik de rechter-trapper gebruikte. Met moeite werkte de fiets mee, zelfs bij stevige wind. Het ging niet snel, maar het ging. Tot op die ene vrijdagochtend, een paar weken geleden. Het geluid uit de trapas en het trillende gevoel in de linker trapper gaven aan dat het zo echt niet meer kon. Medley had het opgegeven. Zijn beide trappers stonden parallel naast elkaar in plaats van onevenredig.

Zo heb ik mijn Medley een tijdje tegen het fietsnietje voor de ingang van mijn werk laten staan. In weer en wind. Tot het zadelhoesje, een verbleekt Jumbo-boodschappentasje was weggewaaid en Medley moedeloos in het fietsslot hing, alsof hij zichzelf had verhangen. Deze aanblik was voor mij het teken om mijn fiets weer mee te nemen naar de fietsenmaker. Daar is hij aan de trapas en de trapper geopereerd. Na twee nachtjes binnenblijven mocht ik hem gisterochtend ophalen en sindsdien fietsen we weer probleemloos samen. Even leek mijn Medley te spinnen toen hij me gistermiddag weer naar het metrostation bracht.

Na twee dagen van regen en harde wind is het winterweer in Nederland eindelijk een beetje beter. Buiten is het nog koud, maar de zon schijnt fel over Almere. De drang om naar buiten te gaan en een frisse neus halen is groter dan het gevoel van mijn lamlendigheid. Ik besluit me dit keer goed in te pakken om op de fiets een rondje te doen. Vanonder mijn muts kijk ik knijpend de wereld in. Ik heb een beetje de wind tegen, maar door flink de pedalen in te trappen krijg ik het vanzelf warm en besluit ik weer eens over de Oostvaardersdijk te fietsen. Ik vermoedt dat ik op de dijk het oostenwindje mee zal hebben, waardoor ik dan heerlijk kan genieten van het mooie weer. Ik heb gelijk.

Bij het parkeerterrein van bezoekerscentrum ‘De Trekvogel’ bij de Zuidersluis fiets ik de dijk op en de oostenwind duwt me zachtjes in de rug. Het is nu wel heel erg warm met de muts op mijn hoofd, een sjaal om de nek en het extra vest onder mijn jas. Maar ik klaag niet. Ik wil genieten. Genieten van de zon. Al fietsend ben ik in gedachten al een paar maanden voor in het jaar en liggen de wintermaanden van januari en februari ver achter me. Zonder het te merken mis ik de afslag bij de woonwijk Noorderplassen-West en denk dat ik nog wel even een stukje door kan fietsen. Het fietst tenslotte heerlijk vandaag. Ik neem me voor om via de Pampushavenweg weer naar huis terug te keren. Daar wordt de oostenwind vast wel door een aantal bomen afgezwakt. Bij het verlaten van de Oostvaardersdijk komt de maand februari keihard terug in mijn gezicht.

Terug naar de realiteit. Het is winter. Bij ‘Polderland Garden of Love and Fire’, ontworpen door architect Daniel Libeskind, die ook de nieuwe gebouwen op Ground Zero in New York heeft ontworpen, zitten een paar automobilisten in hun auto op de parkeerplaats te wachten op onbekenden die nog langs moeten komen. Het is een plek waar opgewonden mannen op zoek zijn naar andere opgewonden mannen, en ik moet er niet aan denken om er met de broek op de enkels bij deze winterse temperaturen in het bos te staan. Ik rijd door over de Pampushavenweg en na een anderhalve kilometer fiets ik over het Michelinpad richting de bewoonde wereld. De wind waait me guur om het hoofd, dwars door de muts heen.

Na een paar kilometer te hebben afgelegd, maar niet voordat ik het Zoneiland van Nuon ben gepasseerd, besluit ik binnendoor te gaan fietsen. Dwars door diverse woonwijken, richting Amazing Oriental in Almere-Stad. Daar kan ik meteen de nodige boodschappen doen, want na twee dagen van winterse kost van diverse stamppotten komt de rookworst me inmiddels de neus uit. Vanavond eten we Indisch. Doen we net alsof de winter al voorbij is.

Eerder deze week gepubliceerd op OnsAlmere.

Het was in het voorjaar van 1977 toen het bij mij op school een rage was om penpoppetjes bovenop je pen of potlood te steken. Het waren plastic figuren van ongeveer twee centimeter groot met aan de onderkant een holte. Een gat breed genoeg voor een potlood. Een puntenslijper zonder scherp mesje, zeg maar. Je kon het plastic figuur alleen maar doelloos bovenop je potlood plaatsen. Mijn plastic figuur was een ui met een huilend gezicht. Even ter toelichting: Het was aan het einde van de jaren zeventig. Speelgoed hoefde verder niet educatief te zijn of een betekenis te hebben. Het was vermakelijk voor kinderen van die tijd. Ik denk nu dat het promotiemateriaal was ter bevordering van gebruik van fruit en groenten of van een bekend huishoudelijk merk uit de supermarkt.

Ik kan me niet meer herinneren dat ik in 1977 veel lessen heb gevolgd met een huilende ui bovenop mijn schrijfgerei, maar ik kan me wel herinneren dat ik op een middag besloot het uienfiguurtje van mijn potlood te trekken en in het ronde gat onderaan het schoolbord te verstoppen. Ik was toen -denk ik, bezig met het bedenken van toekomstige nostalgie. Het idee om in de toekomst ooit weer eens op school te komen en de huilende ui terug te vinden in het gat van het schoolbord, leek mij als tienjarig kind heel bijzonder. Ik weet niet hoe mijn brein werkt, maar ik verbaas me achteraf vaak over mijn eigen ideeën, of gedachtegang. Inmiddels ben ik tientalle jaren ouder en ben ik aan mijn denkwijze gewend geraakt. Mijn omgeving ook. Tenminste, dat hoop ik.

Eén keer heb ik de kans gehad om te checken of de huilende ui nog onderin het schoolbord was verstopt. Dit was tijdens een reünie in november van 1993. Deze was door een paar oud-klasgenoten van mij georganiseerd, maar helaas was ik er toen niet aan toegekomen. Je bent op zo’n reünie toch bezig met andere gedachten over vroeger. Ik was het penpoppetje dat moment totaal vergeten. Tot de dag erna. Toen moest ik er ineens wel aan denken. Ga er dan nog maar eens aan om oud-klasgenootjes zo ver te krijgen dat ze nogmaals met jou naar de oude basisschool willen gaan om te zien of er wel of geen hebbedingetje uit 1977 onderin een schoolbord ligt verstopt. Mijn steady reputatie van de jaren zeventig, die ik de avond ervoor had kunnen handhaven, kon dit alsnog teniet doen.

Een paar jaar na deze reünie werd de oude basisschool gesloopt. Afgedankt en niet meer langer nodig gaf de oude school geen wijsheid meer door, alleen nog maar herinneringen. Of het oude plastic figuurtje ergens onder het puin van de school is vergaan blijft voor mij een raadsel. Het kan zijn dat het penpoppetje de dag nadat ik het in het schoolbord had verstopt, alweer door een ander klasgenootje werd gevonden. Ik weet het niet en ik zal het ook nooit weten. In mijn herinnering staat mijn basisschool nog statig rechtop en wanneer ik in mijn herinnering weer door de school wandel, verwacht ik dat de plastic ui nog veilig onderin het schoolbord ligt verstopt.

Van de week deed ik beetje dom. Gelukkig heb ik dat niet vaak. Tenminste, dat denk ik zo te ervaren. Anderen zullen wellicht een andere mening zijn toebedeeld, maar ik zeg maar zo: ‘Je kan beter domme momenten hebben dan alleen heldere momenten.’ Ofschoon ik toch liever ‘bij de pinken’ blijf was het toch zo dat ik afgelopen woensdag reageerde op een emailbericht van Netflix met hierin de mededeling dat mijn abonnement over een paar dagen zou aflopen. Om deze tegenslag tegen te gaan, werd ik verzocht om mijn betaling veilig te stellen met een automatische betaling. Ik kon een zucht niet onderdrukken. Ik wordt altijd een beetje moe van dit soort herinneringsmailtjes, want ik heb ruim voldoende betalingen die automatisch worden afgeschreven.

Om nog meer van dit soort emailberichten te voorkomen, haalde ik mijn creditcardgegevens tevoorschijn en begon op de website van Netflix met het invoeren van de benodigde betalingsgegevens. Met een tevreden blik klikte ik op verzenden. Klaar met deze betalingsherinneringen, dacht ik. Als door een wesp gestoken reageerde ik op mijn gedane actie van zojuist. Was ik nu met open ogen in een phishingmail gestonken? Mijn betalingen voor Netflix worden al sinds jaar en dag via automatische incasso geïncasseerd, dus al snel opende ik nogmaals de phishingmail en zag ik het. De link naar de betalingssite van Netflix had niet eens de naam Netflix in de link staan. Het was op dat moment officieel. De sukkel van de dag was ik.

Snel had ik het creditcard-alarmnummer van mijn eigen bank achterhaald om, indien mogelijk, de schade van mijn eigen stomme actie te beperken. Ik had de benodigde gegevens bij de hand en al snel sprak ik een vriendelijke medewerkster van mijn bank. Niet geheel zonder gevoel van schaamte deed ik mijn verhaal. De bankmedewerkster aan de andere kant van de lijn had meer of berichten als die van mij te horen gekregen, of ze had een perfecte training gevold om het hoongedrag bij ervaringen als deze, achterwege te laten. Bij het opgeven van mijn geboortedatum dacht ik even een onderdrukte zucht te horen, maar dat kan ook mijn verbeelding zijn geweest, omdat ik volgens mij nu zeker wel ook in de categorie van stupide vijftigers val.

De bankmedewerkster vertelde mij dat er nog geen transacties op mijn creditcard waren uitgevoerde en stelde voor om mijn creditcard te blokkeren en dan meteen een nieuwe creditcard aan te vragen. Zonder haperingen ging ik hiermee akkoord. Better safe than sorry, dacht ik even internationaal. Of in het nationaal Nederlands; voorkomen is beter dan genezen. Nadat ik een paar zeer persoonlijke vragen op bankzakengebied voor de volle honderd procent akkoord had beantwoord kreeg ik van de bankmedewerkster de bevestiging dat mijn creditcard op dat moment definitief was geblokkeerd en dat ik binnen vijf werkdagen een nieuw exemplaar via de post kon verwachten. Zo zie je maar weer: Een fout is bijna net zo snel hersteld als deze is gemaakt.

Het was in de zomer van 1999 toen Edo en ik met een paar familieleden gezamenlijk op vakantie gingen naar Oostenrijk en Italië. Ruim van te voren hadden we een datum van vertrek afgesproken, om een overnachting gedurende de reis in te plannen, en dat we elkaar dan op de camping zouden ontmoeten in Oostenrijk. In januari van dit jaar had ik voor het eerst een mobiele telefoon gekocht en zo konden we elkaar onderweg op de hoogte houden van waar we ons bevonden. Dat we de genoemde plekken waar de twee teams zich bevonden, nog op een van de wegenkaarten moesten opzoeken geeft alleen maar aan dat we in 1999 nog niet helemaal voor de volle honderd procent in het digitale tijdperk waren aanbeland.

Een overnachting voor onderweg in Duitsland was via internet geboekt. Aan het einde van de middag toen we Beieren in waren gereden mocht ik de wegenkaart van Zuid-Duitsland uitpluizen, op zoek naar ons logeeradres, mitten im Nirgendwo. Ons gevoel over deze streek werd er niet beter op toen we op een landweggetje een oude, gekromde vrouw met een takkenbos op haar rug, naar de weg vroegen. ‘Immer gerade aus,’ antwoordde ze schraal op onze vraag. We bevonden ons een half uur van de snelweg, op een afgelegen stukje Duitsland, waar naar mijn mening nog lang niet alles in kaart was gebracht. We konden de overnachting toen weliswaar via internet boeken, maar verder bevond het pension Der Grüne Hahn zich in het jaar 1978.

Na nog eens een half uur niet geheel doelloos rondgereden te hebben, zag ik in het midden van een minirotonde waar we overreden, een bord met hierop een afbeelding van een groene haan, en daaronder een pijl, die een richting en de afstand van 2 kilometer aangaf. Het beeld van een overnachting in de auto en morgen geradbraakt op de camping aankomen, konden we wegwuiven. Moe van het rondrijden en het zoeken, kwamen we dan toch bij het pension aan. Het pension zag er uit alsof het daadwerkelijk in 1978 was blijven steken, maar dat idee kon ons niets schelen. Snel de auto parkeren, inchecken en zien of we nog ergens iets te eten kunnen krijgen.

De allervriendelijkste Duitse gastvrouw heette ons vanachter haar receptiebalie, herzlig wilkommen en met een brede glimlach overhandigde zij de sleutel van onze kamer, inclusief de mededeling dat we zeker nog wel een maaltijd konden bestellen van een beperkte kaart. Dit konden we doen in het restaurant nadat we de bagage op onze kamer hadden achtergelaten. Op het balkon van ons appartement heb ik een sigaret gerookt en checkte ik de bereikbaarheid van mijn Nokia 5110. Deze was nul komma nul. Het voelde alsof ik me in een goedkoop griezelverhaal bevond toen ik zo afgelegen hangend over het balkon belde om te zeggen dat we veilig op ons eerste adres waren aangekomen.

Nadat we ons hadden opgefrist liepen we naar het restaurant, dat overigens meer weg had van een eetzaal uit een klassiek sanatorium. Het interieur leek zo’n vijftig jaar niet te zijn veranderd. Het voelde alsof we van 1978 terug waren gegaan naar het Duitsland van 1949. De tafels waren netjes gedekt met roodgeruite tafellakens, waarop lompe, koperen asbakken stonden. Onze mond viel open toen we een enorm grote portretfoto van, naar wat wij dachten, de grootvader van de familie aan de wand zagen hangen. Opa keek ons, vanaf de muur streng aan. Zijn autoritaire blik werd gesterkt door het strakke nazi-uniform dat hij droeg. Trots paradeerde de letters S.S. op zijn uniformboord.

Nergens heb ik me nog zo oncomfortabel gevoeld. Daar zaten we dan. Met zijn tweeën in de grote eetzaal van 1949. We bespiedden de menukaart en ook de aanblik van opa vanaf zijn portretfoto. De gastvrouw kwam binnen. Ze had het waarschijnlijk niet heel druk, want ze ging op haar gemak bij ons tafeltje staan. In het Duits met een zwaar rollende r zei ze: ‘Mijn heren, heeft u iets lekkers kunnen vinden? De keuze is wellicht beperkt, maar wat we u bieden is zeer smakelijk.’ We bestelden wat te eten en drinken. Ze wees met haar potlood naar het portret aan de muur en vertelde zonder gene dat de man in het uniform haar grootvader was geweest. Hij had heel veel voor haar en de familie betekend en ze was enorm trots op hem. Ze knikte kordaat en liep met onze bestelling naar de keuken. Edo en ik keken elkaar zwijgend aan.