DRAY BOSMA

We leven bijna alweer een maand in de wintertijd. Of de echte tijd volgens sommigen. Dit omdat ooit de zomertijd als eerste werd ingevoerd en hierdoor de wintertijd als originele tijd wordt gezien. Ik vind het grappig hoeveel invloed de momenten en periodes op ons leven hebben, terwijl tijd op zichzelf niet eens bestaat. De tijd is ooit duizenden jaren geleden door de mens verzonnen. Wellicht in de oude prehistorie om zo in het oude, verre verleden onrust te voorkomen en afspraken te kunnen maken voor een volgende dag voor een gezamenlijke jacht op mammoeten. Of andere voedzame dieren die toen overal rondliepen. Sinds een maand leven we dus weer in de winter-, of echte tijd, en is het deze periode van het jaar weer vroeg donker.

Mede door het vroeg invallen van de avond is het van (levens)belang om tegen het einde van de dag zichtbaar over straat te gaan. Dat geldt voor alle fietsers en andere bestuurders, en zo ook voor hardlopers. Eigenlijk voor iedereen die graag de volgende dag wil meemaken. Je schrikt je als autobestuurder het apenzuur wanneer er een paar meters voor je bumper ineens een donkere schim in de vorm van een fietser opduikt. Probeer niet naar ze te toeteren, want wanneer zij van jou schrikken word je door hen begroet met een opgestoken middelvinger. Dit geldt overigens ook voor de hardlopers zonder verlichting. Zij zijn niet afhankelijk van hun transportmiddel en zijn in staat om zich om te draaien en tegen je auto aan te schoppen.

Gelukkig heb ik dit allemaal niet meegemaakt, maar daar zullen velen anders over kunnen vertellen. Ik zit zelf niet vaak in de auto, in tegenstelling tot hardlopen, en ik weet uit ervaring hoe gevaarlijk het kan zijn om onverlicht over straat rond te rennen. Dat is de reden dat ik tegenwoordig als een hysterisch verlichte kerstboom over de fietspaden van Almere hardloop. Waarbij dit overigens niet helemaal zonder gevaar is, want het is slecht gesteld met de straatverlichting op de fietspaden in Almere. Op veel wegen is er wel enige straatverlichting, maar er zijn delen die kilometers lang onverlicht zijn. Als fietser, hardloper of wandelaars rijd of loop je hier niet zonder gevaar voor eigen leven. Mocht er binnenkort nog enig budget over zijn van de Floriade Almere in 2022, dan hoop ik dat de gemeente een lichtje zal (laten) schijnen op alle onverlichte wegen in en rondom Almere.

Eerder deze week gepubliceerd op Ons Almere.

De douanier zucht met een gevoel voor dramatisch toneelspel en kijkt mij een paar seconden doordringend aan. ‘U had toch echt een vervolgafspraak moeten maken. Nu moeten we checken of we nog een plekje kunnen vinden.’ Zijn collega op de stoel naast hem knikt fanatiek mee met de verwijtende opmerking van zijn collega, aan mijn adres.
Een ongemakkelijk schuldgevoel overheerst mijn verbazing. Ik wist helemaal niets van een afspraak of een vervolgafspraak, maar wanneer ik er over nadenk lijkt het me ook wel logisch. Ik ben tenslotte nog niet lang geleden naar het buitenland geweest. Ik begrijp de reactie van de douanier en zijn collega.
‘Jullie hebben gelijk. Er is vast iets tussengekomen,’ lieg ik oprecht.
De douanier kijkt op zijn formulier dat aan een klembord is bevestigd. Zijn collega heeft net een mandarijn geschild en plukt geconcentreerd witte draadjes van zijn mandarijnenpartjes.
‘Voor een nieuwe afspraak moet u even met mij meelopen,’ bromt de douanier. Zijn collega blijft met zijn half opgegeten mandarijn aan de tafel zitten.
Beducht loop ik mee naar een achterkamertje. Hier hangt een portret van een oudere man in een militair kostuum, die zeer ontevreden en boos in de camera kijkt, aan de wand. Ik zie mijn nichtje Diana even verderop op een zitzak. Ze is in discussie met een collega van mij over een andere collega. Mijn collega is het met haar eens en het verbaast mij dat mijn nichtje die andere collega waarschijnlijk zo accuraat kan omschrijven. Verder denk ik er niet bij na en loop ik met de douanier mee.

In het achterkamertje wacht mijn tandarts op mij en ik ben verward, en verrast over haar aanwezigheid. Ze grapt dat ze mij even aan de tand zal voelen en ik lach als een boer met kiespijn.
Ik loop verder met de douanier en hij legt me uit dat ik niet eerder het vliegveld mag verlaten, dan wanneer de uitslagen van mijn test bekend zijn. Ik was me tot dat moment niet bewust dat ik op een vliegveld was. De omgeving ziet er eerder uit als de supermarkt uit de film The Mist.
Na een tijdje verlies ik mijn interesse, ik zie mijn zonnebril op de grond liggen. Ik raap deze op en er kronkelen ontelbaar veel regenwormen om de pootjes. Ik schud ze van mijn zonnebril en een paar wormen vallen op de grond. Nog steeds voelt de bril zwaar in de hand en zie ik dat er wel honderden regenwormen op mijn zonnebril zitten. Ik schud ze eraf en sommige wormen moet ik met mijn pink van de bril verwijderen. Het duurt even voordat ze met bosjes op de grond vallen. De lange, roze-bruine en kronkelende slierten lijken aan mijn bril vastgeplakt. De douanier wacht geduldig tot ik klaar ben met het vieze klusje.
‘Ik heb hier vier verschillende uitslagen van uw testen,’ roept de douanier uiteindelijk. ‘En ik moet zeggen dat het vierde resultaat de meest pittige smaak heeft,’ vervolgt hij.
Ik knik ontsteld over deze uitspraak en ergens in de verte, wellicht achter een muur, hoor ik muziek. Het is Debbie Reynolds die iedereen ‘Good Morning! Good Morning‘ toezingt. Later haakt Gene Kelly in. ‘Good Morning to You!‘
Het duurt een moment voordat ik doorheb dat ik mij niet in een kantoortje bevind, maar in mijn slaapkamer. En dat het de wekker is die mij met gezang wakker maakt. Het is vandaag woensdag. Er staat me een dag vol werkplezier te wachten.

Barry heeft een hekel aan boodschappen doen. Het vindt het een noodzakelijk kwaad en ondanks alle mogelijkheden die er tegenwoordig zijn, vertikt hij het om boodschappen thuis te laten bezorgen. Hij weet ervan: In deze tijd kun je de boodschappen tot in de keuken laten bezorgen, maar Barry wil gewoon af en toe het huis uit. Noem het een vorm van masochisme. Hij wil kunnen mopperen dat hij helemaal door de regen moet voor nieuw toiletpapier, wijn en andere noodzakelijke dingen.

Zo ook vandaag. Barry is niet helemaal in zijn nopjes in de supermarkt waar hij is. Dankzij een verbouwing in zijn eigen buurtsuper, wordt hij verplicht zijn boodschappen in een andere woonwijk te doen. Na enig speurwerk heeft hij de artikelen van zijn boodschappenlijstje gevonden. Tevreden loopt hij richting de kassa’s en sluit aan bij de kortste rij. Hij is verrast. In plaats van een mevrouw zit er een jongen achter de kassa, en die jongen kent hij van gezicht. En het gezicht niet alleen.

Deze jongen kent hij van Grindr. Een dating-app voor mannen die geïnteresseerd zijn in  mannen, die ook geïnteresseerd zijn mannen. Hij herkent de jongen aan zijn lichtblauwe ogen. Ik weet zijn naam niet maar online is hij bekend als JustMe. Een paar dagen geleden had de jongen Barry aangesproken op de app. Hij was verbaasd, want een veertigplusser als hij bleek nog interessant voor een jongen van net twintig jaar. Ze hadden een kort, leuk gesprek. Plagend zond de jongen nadat Barry zei dat hij de chat ging beëindigen, snel een foto. Daarop stond hij in zijn onderbroek. Het zag er prima uit, maar verder niets bijzonders. Gewoon het tengere lichaam van een twintigjarige man.

Wanneer Barry’s boodschappen op de band staan, herkent ook de jongen achter de kassa hem. Barry wil hem niet in verlegenheid brengen en doet zich voor als een doorsnee klant. Wanneer JustMe zijn boodschappen langs de scanner haalt, groet hij verlegen. Barry groet hem vriendelijk terug en doe alsof hij die foto nooit heeft ontvangen. Nadat hij alle boodschappen heeft afgerekend wenst de jongen hem, met een rood aangelopen gezicht, een fijne dag toe. Barry wenst hem hetzelfde toe. Glimlachend doet hij de betaalde boodschappen in zijn tas.

Barry loopt naar buiten en doet de boodschappentas in de kofferbak van zijn Fiat 500. Wanneer hij wegrijdt ziet hij JustMe om de hoek de supermarkt uitlopen. Hij staat tegen een muur, steekt een sigaret op en inhaleert de rook in. Na een paar seconden blaast hij de rook weer uit. Wanneer Barry van het parkeerterrein afrijdt steekt de jongen zijn hand op. Er wordt terug gezwaaid en JustMe lacht breeduit. Onderweg zucht Barry: Mensen kunnen blijkbaar alleen nog maar digitaal met elkaar communiceren.

Zaterdagochtend. Het is 07:00 uur en ik lig klaarwakker in bed. Het lijkt of ik niet meer kan uitslapen, zodra ik me aan paar keer in bed heb omgedraaid. Ik sluit mijn ogen, maar Droomland is niet meer bereikbaar. De poorten zijn dicht en mijn ogen blijven open. Na een paar pogingen om er toch te komen geef ik de moed op en stap uit bed. Buiten is het nog schemerig donker.

Ik geniet van het moment. Het lijkt er op of de wereld nog wakker moet worden en ik ben er getuige van. Ik geef de katten Oprah en Harpo wat te eten en ik kijk even later door het keukenraam naar buiten. Een fietser rijdt naar een voor mij onbekende stemming. Ik vraag me ook niet af waarheen de fietser rijdt. Ik kan, en wil ook niet van alles op de hoogte zijn. De fietser stapt af. Er wordt iets in het gras gevonden, maar het is het niet waard om opgepakt te worden.

Een paar momenten later loop ik in mijn hardloopoutfit langs het gras. Ik kan zo snel niets vinden over wat de aandacht van de fietser trok. Misschien is het weggewaaid of is er iemand anders voorbijgekomen die het wel het oppakken waard vond. Ik loop door en na tweeënvijftig minuten en nog een tweeënvijftig seconden heb ik mijn toen kilometer hardgelopen. Het was rustig onderweg. Vele mensen liggen zeer waarschijnlijk nog in bed.

Thuis trek ik de hardloopschoenen uit en ik zet het koffiezetapparaat aan. Op de deurmat ligt de ochtendkrant die opgepakt wil worden. Met het ochtendnieuws loop ik terug naar de woonkamer. De koppen op de voorpagina melden geen nieuws. Tegenwoordig zijn de meningen van mensen het nieuws. Ook wordt de dood van Theo van Gogh, vandaag vijftien jaar geleden, herinnerd.

Ik schenk me een kop koffie in en eet een krentenbol. Buiten is het inmiddels licht geworden, maar het blijft er grijs en grauw. Sky Radio Christmas op de achtergrond herinnert me eraan dat over een paar weken hier de kerstboom weer in de huiskamer staat. Zoals in alle laatste weekenden van november. De dag komt pas echt op gang wanneer ik heb gedoucht en Echtgenoot ook uit bed is gekomen. En ik denk: Wat zullen we vandaag eens gaan eten?

Van de week vond ik een oude foto uit 1978. Het was in de zomer van dat jaar, tijdens een bezoek aan Artis in Amsterdam, om precies te zijn. Op de foto staan mijn zus Gré, mijn zwager Hans en hun dochter, mijn nichtje Diana en ik. De foto was mij digitaal toegezonden door mijn neef Pieter, de zoon van mijn zus en mijn zwager, die in het jaar 1978 net anderhalf jaar oud was en daarmee te jong om mee te gaan naar Artis voor dagje uit. Zo werd dat besloten in die jaren van het vorige millennium: Kinderen hebben naar hun ouders te luisteren in plaats van andersom.

Dit is mogelijk een van de redenen dat mijn nichtje Diana en ik bloedchagrijnig op de foto van toen staan. Of niet. Ik weet niet meer wat de ware reden is geweest waarom we zo knorrig en nukkig op de gevoelige plaat zijn vastgelegd. Het zal wel te maken hebben gehad met een vermoeiende reis vanuit Den Helder. Vanuit deze plaats in Noord-Holland, waar ik toch zo’n dertig jaar heb gewoond, is iedere bestemming buiten de stad een hele onderneming. Zeker wanneer je weet dat het minimaal twintig minuten duurt voordat je vanuit deze stad op de snelweg aankomt, en dit zal in 1978 niet sneller zijn gegaan.

Ik kan me verder heel weinig herinneren van het uitstapje naar de dierengevangenis van Amsterdam. Heel vaag kan ik me de apenrots en haar bewoners voor de geest halen en er is een wazige herinnering over het reptielenhuis. Verder zie ik het beeld van een paar leeuwen die onrustig rondjes lopen, maar dat is van een laatste bezoek aan Artis in 2005. Ik heb het niet meer zo op dierentuinen of andere parken waarin dieren gevangen worden gehouden. Of ze nu kunstjes doen of alleen maar achter glas of tralies ademhalen. Ik vind het gevangenhouden van dieren niet meer van deze tijd. Dat is geen feit, maar gewoon mijn mening.

Bij het bekijken van de foto van ruim veertig jaar geleden komen langzaamaan meerdere herinneringen naar boven. Op de foto draag ik oude gympen van een merk dat nog steeds modieus, en daarom tijdloos is. Op de foto staat ik als een kleine jongen met blond haar, terwijl ik in 1978 al het kind-zijn ontgroeid was, volgens mij in dat jaar, en ik vond mezelf een heuse tiener. Als ik dit ook hardop had gezegd, had ik vast de lachers op mijn hand gehad, maar zo denkt een kind van elf jaar. Dat denk ik. Hoop ik. Verder is het leuk om de tijdsgeest te herbeleven. Het zijn niet alleen herinneringen, het is ook het gevoel van het verleden. Toen alles gemoedelijk was, of leek. Want dat is het verraderlijke aan herinneringen. Ze zijn altijd begiftigd met een verzachtend, onrealistisch filter.

Barend is een schappelijke man van ongeveer vijftig jaar oud. Misschien een paar jaar ouder, maar hij oogt iets jonger. Tenminste, dat is wat Barend zelf denkt. Hij is een vrolijke en altijd glimlachende man. Maar wat niet iedereen weet, is dat Barend een mopperkont is. Meestal binnensmonds en nog vaker in zijn gedachten. Mopperen over het nieuws en mopperen op alles wat hem op het pad tegenkomt. Het meest klaagt hij over het gedrag van andere mensen in zijn omgeving. Over de mensen die doelloos als een zombie over straat lopen, constant starend naar het schermpje van hun telefoon. Hij kan het niet laten om er iets van te zeggen. Geërgerd maakt hij een bijtende opmerking, om vervolgens door te lopen.

Vandaag fietste Barend naar een afspraak. Hij was op tijd van huis vertrokken, maar het waaide hard en er stond een flinke westenwind om tegenaan te fietsen. Om zeker te zijn dat hij op tijd voor zijn afspraak zou zijn, checkte hij snel de tijd op het scherm van zijn mobiele telefoon. Het horloge lag ter reparatie bij de juwelier. Hij bevond zich op een recht stuk fietspad en het zou nog honderden meters duren voordat hij op een kruising zou aankomen. Een snelle blik op zijn telefoon gaf aan dat Barend nog voldoende tijd had, en nog voordat hij zijn telefoon weggestopt had, werd hij ingehaald door een wielrenner.
‘Van kleine kinderen had ik dit gedrag nog wel verwacht, maar..’ zei de wielrenner en reed zonder zijn zin af te maken, snel door.

Barend schrok van de onterechte opmerking. Hij voelde zich betrapt op iets waaraan hij zich niet schuldig had gemaakt. Hij zat niet als een zombie op het scherm van zijn telefoon te kijken. Hij checkte alleen de tijd. Hij was niet alleen geschrokken, maar ook ontzettend boos. Waar haalde deze man het recht vandaan om het te bekritiseren? Om hier achter te komen fietste hij met alle kracht die hij in zijn benen had achter de wielrenner aan. Na een paar honderd meter lukte het hem om naast de oudere wielrenner te komen.
‘Waar sloeg dat op?’ vroeg hij hijgend en boos aan de verraste wielrenner. ‘Je kent mijn verhaal niet, dus wie ben jij om mij te bekritiseren?’
‘Ik zag dat je op je telefoon zat te kijken! Dat kinderen dat doen, oké, maar van volwassen verwacht ik wel iets anders.’
‘Ik keek alleen voor de tijd,’ riep Barend en liet een kale pols zien. ‘Kijk, ik heb geen horloge en daarom keek ik op het scherm van mijn telefoon.’
‘Het zal wel,’ zei de wielrenner. ‘Maar ik ben al twee keer over de kop gevlogen omdat er kinderen constant met hun neus op hun telefoon zitten te kijken.’
Nog steeds boos zei Barend: ‘Misschien moet je in een drukke stad niet zo hard op je racefiets racen. Je kent mijn verhaal dus niet, maar het is al goed. We komen er toch niet uit. Ik wens u een fijne middag toe.’
‘Ik geef commentaar aan wie ik wil, en wanneer ik wil.’ Met deze laatste opmerking trapte de oude wielrenner snel zijn pedalen in en ging er vandoor.

Beduusd bleef Barend alleen achter. Hij had zojuist een man kwaad aangesproken die niets anders had gedaan dan wat hij zelf dagelijks bij anderen doet. Commentaar leveren en bits  naar anderen roepen dat ze asociaal zijn. Dat iemand dit bij hem deed, vond hij verwarrend. Hij was nog steeds van mening dat een wielrenner in een stad niet zo snel moest fietsen, maar Barend moest ook lachen om zijn eigen belachelijke actie. Hij realiseerde dat hij in principe zichzelf achterna had gefietst. Per vandaag heeft Barend zich voorgenomen om in het vervolg milder te zijn, niet meteen te oordelen en ook minder botte opmerkingen te maken.