We leven bijna alweer een maand in de wintertijd. Of de echte tijd volgens sommigen. Dit omdat ooit de zomertijd als eerste werd ingevoerd en hierdoor de wintertijd als originele tijd wordt gezien. Ik vind het grappig hoeveel invloed de momenten en periodes op ons leven hebben, terwijl tijd op zichzelf niet eens bestaat. De tijd is ooit duizenden jaren geleden door de mens verzonnen. Wellicht in de oude prehistorie om zo in het oude, verre verleden onrust te voorkomen en afspraken te kunnen maken voor een volgende dag voor een gezamenlijke jacht op mammoeten. Of andere voedzame dieren die toen overal rondliepen. Sinds een maand leven we dus weer in de winter-, of echte tijd, en is het deze periode van het jaar weer vroeg donker.

Mede door het vroeg invallen van de avond is het van (levens)belang om tegen het einde van de dag zichtbaar over straat te gaan. Dat geldt voor alle fietsers en andere bestuurders, en zo ook voor hardlopers. Eigenlijk voor iedereen die graag de volgende dag wil meemaken. Je schrikt je als autobestuurder het apenzuur wanneer er een paar meters voor je bumper ineens een donkere schim in de vorm van een fietser opduikt. Probeer niet naar ze te toeteren, want wanneer zij van jou schrikken word je door hen begroet met een opgestoken middelvinger. Dit geldt overigens ook voor de hardlopers zonder verlichting. Zij zijn niet afhankelijk van hun transportmiddel en zijn in staat om zich om te draaien en tegen je auto aan te schoppen.

Gelukkig heb ik dit allemaal niet meegemaakt, maar daar zullen velen anders over kunnen vertellen. Ik zit zelf niet vaak in de auto, in tegenstelling tot hardlopen, en ik weet uit ervaring hoe gevaarlijk het kan zijn om onverlicht over straat rond te rennen. Dat is de reden dat ik tegenwoordig als een hysterisch verlichte kerstboom over de fietspaden van Almere hardloop. Waarbij dit overigens niet helemaal zonder gevaar is, want het is slecht gesteld met de straatverlichting op de fietspaden in Almere. Op veel wegen is er wel enige straatverlichting, maar er zijn delen die kilometers lang onverlicht zijn. Als fietser, hardloper of wandelaars rijd of loop je hier niet zonder gevaar voor eigen leven. Mocht er binnenkort nog enig budget over zijn van de Floriade Almere in 2022, dan hoop ik dat de gemeente een lichtje zal (laten) schijnen op alle onverlichte wegen in en rondom Almere.

Eerder deze week gepubliceerd op Ons Almere.

De douanier zucht met een gevoel voor dramatisch toneelspel en kijkt mij een paar seconden doordringend aan. ‘U had toch echt een vervolgafspraak moeten maken. Nu moeten we checken of we nog een plekje kunnen vinden.’ Zijn collega op de stoel naast hem knikt fanatiek mee met de verwijtende opmerking van zijn collega, aan mijn adres.
Een ongemakkelijk schuldgevoel overheerst mijn verbazing. Ik wist helemaal niets van een afspraak of een vervolgafspraak, maar wanneer ik er over nadenk lijkt het me ook wel logisch. Ik ben tenslotte nog niet lang geleden naar het buitenland geweest. Ik begrijp de reactie van de douanier en zijn collega.
‘Jullie hebben gelijk. Er is vast iets tussengekomen,’ lieg ik oprecht.
De douanier kijkt op zijn formulier dat aan een klembord is bevestigd. Zijn collega heeft net een mandarijn geschild en plukt geconcentreerd witte draadjes van zijn mandarijnenpartjes.
‘Voor een nieuwe afspraak moet u even met mij meelopen,’ bromt de douanier. Zijn collega blijft met zijn half opgegeten mandarijn aan de tafel zitten.
Beducht loop ik mee naar een achterkamertje. Hier hangt een portret van een oudere man in een militair kostuum, die zeer ontevreden en boos in de camera kijkt, aan de wand. Ik zie mijn nichtje Diana even verderop op een zitzak. Ze is in discussie met een collega van mij over een andere collega. Mijn collega is het met haar eens en het verbaast mij dat mijn nichtje die andere collega waarschijnlijk zo accuraat kan omschrijven. Verder denk ik er niet bij na en loop ik met de douanier mee.

In het achterkamertje wacht mijn tandarts op mij en ik ben verward, en verrast over haar aanwezigheid. Ze grapt dat ze mij even aan de tand zal voelen en ik lach als een boer met kiespijn.
Ik loop verder met de douanier en hij legt me uit dat ik niet eerder het vliegveld mag verlaten, dan wanneer de uitslagen van mijn test bekend zijn. Ik was me tot dat moment niet bewust dat ik op een vliegveld was. De omgeving ziet er eerder uit als de supermarkt uit de film The Mist.
Na een tijdje verlies ik mijn interesse, ik zie mijn zonnebril op de grond liggen. Ik raap deze op en er kronkelen ontelbaar veel regenwormen om de pootjes. Ik schud ze van mijn zonnebril en een paar wormen vallen op de grond. Nog steeds voelt de bril zwaar in de hand en zie ik dat er wel honderden regenwormen op mijn zonnebril zitten. Ik schud ze eraf en sommige wormen moet ik met mijn pink van de bril verwijderen. Het duurt even voordat ze met bosjes op de grond vallen. De lange, roze-bruine en kronkelende slierten lijken aan mijn bril vastgeplakt. De douanier wacht geduldig tot ik klaar ben met het vieze klusje.
‘Ik heb hier vier verschillende uitslagen van uw testen,’ roept de douanier uiteindelijk. ‘En ik moet zeggen dat het vierde resultaat de meest pittige smaak heeft,’ vervolgt hij.
Ik knik ontsteld over deze uitspraak en ergens in de verte, wellicht achter een muur, hoor ik muziek. Het is Debbie Reynolds die iedereen ‘Good Morning! Good Morning‘ toezingt. Later haakt Gene Kelly in. ‘Good Morning to You!‘
Het duurt een moment voordat ik doorheb dat ik mij niet in een kantoortje bevind, maar in mijn slaapkamer. En dat het de wekker is die mij met gezang wakker maakt. Het is vandaag woensdag. Er staat me een dag vol werkplezier te wachten.

Barry heeft een hekel aan boodschappen doen. Het vindt het een noodzakelijk kwaad en ondanks alle mogelijkheden die er tegenwoordig zijn, vertikt hij het om boodschappen thuis te laten bezorgen. Hij weet ervan: In deze tijd kun je de boodschappen tot in de keuken laten bezorgen, maar Barry wil gewoon af en toe het huis uit. Noem het een vorm van masochisme. Hij wil kunnen mopperen dat hij helemaal door de regen moet voor nieuw toiletpapier, wijn en andere noodzakelijke dingen.

Zo ook vandaag. Barry is niet helemaal in zijn nopjes in de supermarkt waar hij is. Dankzij een verbouwing in zijn eigen buurtsuper, wordt hij verplicht zijn boodschappen in een andere woonwijk te doen. Na enig speurwerk heeft hij de artikelen van zijn boodschappenlijstje gevonden. Tevreden loopt hij richting de kassa’s en sluit aan bij de kortste rij. Hij is verrast. In plaats van een mevrouw zit er een jongen achter de kassa, en die jongen kent hij van gezicht. En het gezicht niet alleen.

Deze jongen kent hij van Grindr. Een dating-app voor mannen die geïnteresseerd zijn in  mannen, die ook geïnteresseerd zijn mannen. Hij herkent de jongen aan zijn lichtblauwe ogen. Ik weet zijn naam niet maar online is hij bekend als JustMe. Een paar dagen geleden had de jongen Barry aangesproken op de app. Hij was verbaasd, want een veertigplusser als hij bleek nog interessant voor een jongen van net twintig jaar. Ze hadden een kort, leuk gesprek. Plagend zond de jongen nadat Barry zei dat hij de chat ging beëindigen, snel een foto. Daarop stond hij in zijn onderbroek. Het zag er prima uit, maar verder niets bijzonders. Gewoon het tengere lichaam van een twintigjarige man.

Wanneer Barry’s boodschappen op de band staan, herkent ook de jongen achter de kassa hem. Barry wil hem niet in verlegenheid brengen en doet zich voor als een doorsnee klant. Wanneer JustMe zijn boodschappen langs de scanner haalt, groet hij verlegen. Barry groet hem vriendelijk terug en doe alsof hij die foto nooit heeft ontvangen. Nadat hij alle boodschappen heeft afgerekend wenst de jongen hem, met een rood aangelopen gezicht, een fijne dag toe. Barry wenst hem hetzelfde toe. Glimlachend doet hij de betaalde boodschappen in zijn tas.

Barry loopt naar buiten en doet de boodschappentas in de kofferbak van zijn Fiat 500. Wanneer hij wegrijdt ziet hij JustMe om de hoek de supermarkt uitlopen. Hij staat tegen een muur, steekt een sigaret op en inhaleert de rook in. Na een paar seconden blaast hij de rook weer uit. Wanneer Barry van het parkeerterrein afrijdt steekt de jongen zijn hand op. Er wordt terug gezwaaid en JustMe lacht breeduit. Onderweg zucht Barry: Mensen kunnen blijkbaar alleen nog maar digitaal met elkaar communiceren.

Zaterdagochtend. Het is 07:00 uur en ik lig klaarwakker in bed. Het lijkt of ik niet meer kan uitslapen, zodra ik me aan paar keer in bed heb omgedraaid. Ik sluit mijn ogen, maar Droomland is niet meer bereikbaar. De poorten zijn dicht en mijn ogen blijven open. Na een paar pogingen om er toch te komen geef ik de moed op en stap uit bed. Buiten is het nog schemerig donker.

Ik geniet van het moment. Het lijkt er op of de wereld nog wakker moet worden en ik ben er getuige van. Ik geef de katten Oprah en Harpo wat te eten en ik kijk even later door het keukenraam naar buiten. Een fietser rijdt naar een voor mij onbekende stemming. Ik vraag me ook niet af waarheen de fietser rijdt. Ik kan, en wil ook niet van alles op de hoogte zijn. De fietser stapt af. Er wordt iets in het gras gevonden, maar het is het niet waard om opgepakt te worden.

Een paar momenten later loop ik in mijn hardloopoutfit langs het gras. Ik kan zo snel niets vinden over wat de aandacht van de fietser trok. Misschien is het weggewaaid of is er iemand anders voorbijgekomen die het wel het oppakken waard vond. Ik loop door en na tweeënvijftig minuten en nog een tweeënvijftig seconden heb ik mijn toen kilometer hardgelopen. Het was rustig onderweg. Vele mensen liggen zeer waarschijnlijk nog in bed.

Thuis trek ik de hardloopschoenen uit en ik zet het koffiezetapparaat aan. Op de deurmat ligt de ochtendkrant die opgepakt wil worden. Met het ochtendnieuws loop ik terug naar de woonkamer. De koppen op de voorpagina melden geen nieuws. Tegenwoordig zijn de meningen van mensen het nieuws. Ook wordt de dood van Theo van Gogh, vandaag vijftien jaar geleden, herinnerd.

Ik schenk me een kop koffie in en eet een krentenbol. Buiten is het inmiddels licht geworden, maar het blijft er grijs en grauw. Sky Radio Christmas op de achtergrond herinnert me eraan dat over een paar weken hier de kerstboom weer in de huiskamer staat. Zoals in alle laatste weekenden van november. De dag komt pas echt op gang wanneer ik heb gedoucht en Echtgenoot ook uit bed is gekomen. En ik denk: Wat zullen we vandaag eens gaan eten?

Van de week vond ik een oude foto uit 1978. Het was in de zomer van dat jaar, tijdens een bezoek aan Artis in Amsterdam, om precies te zijn. Op de foto staan mijn zus Gré, mijn zwager Hans en hun dochter, mijn nichtje Diana en ik. De foto was mij digitaal toegezonden door mijn neef Pieter, de zoon van mijn zus en mijn zwager, die in het jaar 1978 net anderhalf jaar oud was en daarmee te jong om mee te gaan naar Artis voor dagje uit. Zo werd dat besloten in die jaren van het vorige millennium: Kinderen hebben naar hun ouders te luisteren in plaats van andersom.

Dit is mogelijk een van de redenen dat mijn nichtje Diana en ik bloedchagrijnig op de foto van toen staan. Of niet. Ik weet niet meer wat de ware reden is geweest waarom we zo knorrig en nukkig op de gevoelige plaat zijn vastgelegd. Het zal wel te maken hebben gehad met een vermoeiende reis vanuit Den Helder. Vanuit deze plaats in Noord-Holland, waar ik toch zo’n dertig jaar heb gewoond, is iedere bestemming buiten de stad een hele onderneming. Zeker wanneer je weet dat het minimaal twintig minuten duurt voordat je vanuit deze stad op de snelweg aankomt, en dit zal in 1978 niet sneller zijn gegaan.

Ik kan me verder heel weinig herinneren van het uitstapje naar de dierengevangenis van Amsterdam. Heel vaag kan ik me de apenrots en haar bewoners voor de geest halen en er is een wazige herinnering over het reptielenhuis. Verder zie ik het beeld van een paar leeuwen die onrustig rondjes lopen, maar dat is van een laatste bezoek aan Artis in 2005. Ik heb het niet meer zo op dierentuinen of andere parken waarin dieren gevangen worden gehouden. Of ze nu kunstjes doen of alleen maar achter glas of tralies ademhalen. Ik vind het gevangenhouden van dieren niet meer van deze tijd. Dat is geen feit, maar gewoon mijn mening.

Bij het bekijken van de foto van ruim veertig jaar geleden komen langzaamaan meerdere herinneringen naar boven. Op de foto draag ik oude gympen van een merk dat nog steeds modieus, en daarom tijdloos is. Op de foto staat ik als een kleine jongen met blond haar, terwijl ik in 1978 al het kind-zijn ontgroeid was, volgens mij in dat jaar, en ik vond mezelf een heuse tiener. Als ik dit ook hardop had gezegd, had ik vast de lachers op mijn hand gehad, maar zo denkt een kind van elf jaar. Dat denk ik. Hoop ik. Verder is het leuk om de tijdsgeest te herbeleven. Het zijn niet alleen herinneringen, het is ook het gevoel van het verleden. Toen alles gemoedelijk was, of leek. Want dat is het verraderlijke aan herinneringen. Ze zijn altijd begiftigd met een verzachtend, onrealistisch filter.

Meneer Barend is een schappelijke man van ongeveer vijftig jaar oud. Misschien een paar jaar ouder, maar hij oogt iets jonger. Tenminste, dat is wat hij zelf denkt. Hij is een vrolijke en altijd glimlachende man. Maar wat niet iedereen weet, is dat meneer Barend een mopperkont is. Meestal binnensmonds en nog vaker in zijn gedachten. Mopperen over het nieuws en mopperen op alles wat hem op het pad tegenkomt. Het meest klaagt hij over het gedrag van andere mensen in zijn omgeving. Over de mensen die doelloos als een zombie over straat lopen, constant starend naar het schermpje van hun telefoon. Hij kan het niet laten om er iets van te zeggen. Geërgerd maakt hij een bijtende opmerking, om vervolgens door te lopen.

Vandaag fietste meneer Barend naar een afspraak. Hij was op tijd van huis vertrokken, maar het waaide hard en er stond een flinke westenwind om tegenaan te fietsen. Om zeker te zijn dat hij op tijd voor zijn afspraak zou zijn, checkte hij snel de tijd op het scherm van zijn mobiele telefoon. Het horloge lag ter reparatie bij de juwelier. Hij bevond zich op een recht stuk fietspad en het zou nog honderden meters duren voordat hij op een kruising zou aankomen. Een snelle blik op zijn telefoon gaf aan dat hij nog voldoende tijd had, en nog voordat hij zijn telefoon weggestopt had, werd hij ingehaald door een wielrenner.
‘Van kleine kinderen had ik dit gedrag nog wel verwacht, maar..’ zei de wielrenner en reed zonder zijn zin af te maken, snel door.

Meneer BBarend schrok van de onterechte opmerking. Hij voelde zich betrapt op iets waaraan hij zich niet schuldig had gemaakt. Hij zat niet als een zombie op het scherm van zijn telefoon te kijken. Hij checkte alleen de tijd. Hij was niet alleen geschrokken, maar ook ontzettend boos. Waar haalde deze man het recht vandaan om het te bekritiseren? Om hier achter te komen fietste hij met alle kracht die hij in zijn benen had achter de wielrenner aan. Na een paar honderd meter lukte het hem om naast de oudere wielrenner te komen.
‘Waar sloeg dat op?’ vroeg hij hijgend en boos aan de verraste wielrenner. ‘Je kent mijn verhaal niet, dus wie ben jij om mij te bekritiseren?’
‘Ik zag dat je op je telefoon zat te kijken! Dat kinderen dat doen, oké, maar van volwassenen verwacht ik wel iets anders.’
‘Ik keek alleen voor de tijd,’ riep meneer Barend en liet een kale pols zien. ‘Kijk, ik heb geen horloge en daarom keek ik op het scherm van mijn telefoon.’
‘Het zal wel,’ zei de wielrenner. ‘Maar ik ben al twee keer over de kop gevlogen omdat er kinderen constant met hun neus op hun telefoon zitten te kijken.’
Nog steeds boos zei meneer Barend: ‘Misschien moet je in een drukke stad niet zo hard op je racefiets racen. Je kent mijn verhaal niet, maar het is al goed. We komen er toch niet uit. Ik wens u een fijne middag toe.’
‘Ik geef commentaar aan wie ik wil, en wanneer ik wil.’ Met deze laatste opmerking trapte de oude wielrenner snel zijn pedalen in en ging er vandoor.

Beduusd bleef meneer Barend alleen achter. Hij had zojuist een man kwaad aangesproken die niets anders had gedaan dan wat hij zelf dagelijks bij anderen doet. Commentaar leveren en bits naar anderen roepen dat ze asociaal zijn. Dat iemand dit bij hem deed, vond hij verwarrend. Hij was nog steeds van mening dat een wielrenner in een stad niet zo snel moest fietsen, maar meneer Barend moest ook lachen om zijn eigen belachelijke actie. Hij realiseerde dat hij in principe zichzelf achterna had gefietst. Per vandaag heeft meneer Barend zich voorgenomen om in het vervolg milder te zijn, niet meteen te oordelen en ook minder botte opmerkingen te maken.

Nadat mijn vorige ‘On the Road’ fiets tijdens de grote fietsenrazzia van mei 2019 werd opgepakt en afgevoerd heb ik niet lang zonder een vervoersmiddel gezeten. Anderhalve week nadat mijn oude fiets voor recycling was afgevoerd, had ik al een zo goed als nieuwe, maar toch wel een oude herenfiets in Amsterdam staan. Het is de oude ‘Medley’-fiets van Edo, die er niet langer op wenste te fietsen. De achterband stond constant leeg en dat was iets om moedeloos van te worden. Ik besloot de Medley mee te nemen naar de fietsenmaker die er om de wielen van de fiets een bijna-niet-lek-te-krijgen-binnenband van zeven millimeter dikte 7 mm om wilde leggen. Al snel was een fietsenadoptie een feit en op de zomerse eerste dag van juni 2019 nam ik mijn Medley met de trein mee naar zijn nieuwe woonomgeving in Amsterdam Nieuw-West.

Hier heeft mijn Medley-fiets het heerlijk naar zijn zin. Dit in tegenstelling tot zijn voorganger. Waar mijn vorige ‘On the Road’ fiets onafgebroken haar banden in het zand zette en er alles aan deed om duidelijk te maken dat ze niet gelukkig was met de verhuizing naar Amsterdam, doet mijn Medley het heel goed. Medley neemt mij mee naar mijn werk en van mijn werk terug naar het metrostation. Toen het nodig was bracht hij mij zonder tegenstribbelen naar familieleden zo’n zesenhalve kilometer verderop in Amsterdam. Daar heeft hij zelfs nog een paar dagen mogen logeren in de kelderbox, totdat ik hem nodig had voor het traject metrostation en werklocatie. Dat hij daarna weer dag en nacht bij Metrostation Sneevliet in de buitenlucht moest staan, heeft hem niet in karakter veranderd.

Wel heeft mijn Medley een afvallige periode van dunne bandjes gehad. Ik dacht eerst dat het een lekke achterband betrof, maar dat leek juist onmogelijk, omdat de fietsenmaker de bijna-niet-lek-te-krijgen-binnenband om de wielen had gelegd. Toch hebben we samen ruim een anderhalve week met samengeknepen billen de dagelijkse drie kilometer tussen het metrostation en mijn werklocatie (en terug) afgelegd. Tot het moment dat ik besloot de hulp van een fietspomp in te schakelen. Ik nam de pomp mee van huis en al ras waren we in opperste stemming. Mijn fiets met volle banden en ik vol goede moed. Het was samen genieten, in volle vaart fietsend over de Johan Huizingalaan en de Henk Sneevlietweg.

Tot afgelopen maandagochtend. Ik dacht even dat mijn fiets een plan had beraamd, tezamen met zijn rijwielomstanders. Ontsproten uit de frames van de andere rijwielen bij het metrostation, natuurlijk. Wanneer je slechte ervaringen hebt opgedaan met een eerdere fiets, in dezelfde omgeving, dan ben je al snel vooringenomen in je oordeel. Het werd al snel duidelijk dat de fiets het sleuteltje niet langer in het slot leek te accepteren. Het fietsslot bleef wel open, maar verder werd er niets gepikt of geslikt. Ondanks mijn stinkende best kreeg ik geen beweging in het sleuteltje, en met enig geweld brak de fietssleutel tot mijn grote schrik in tweeën. Wilde mijn herenfiets hiermee aangeven dat de relatie tussen ons over was?

Met licht betraande ogen peuterde ik het restant van het fietssleuteltje uit het slot. Mijn fiets moest ik aan de reling van de brug laten staan, terwijl ik verder lopend naar mijn werk mocht. Nu moest ik alleen nog op zoek naar het reservesleuteltje. Het geluk was aan mijn zijde die avond; het reserve fietssleuteltje was snel gevonden. De volgende ochtend stak ik met een kloppend hart en trillende vingers het sleuteltje in het slot. Het gaf mee en met een luide klap schoot het fietsslot open. Mijn herenfiets had toegegeven en ik kon weer plaatsnemen op het zadel. Samen waren we snel onderweg, waar ik niet meer aan twijfelde of het een geplande vergelding van mijn rijwiel was geweest.

Waar ik heel blij mee ben tijdens deze koude dagen, is mijn baard. Het is een natuurlijke koude-beschermer. Ooit ben ik gestopt met het dagelijks scheren van mijn gezicht en ben ik begonnen met het groeien van mijn baard. In het begin wilde ik na vijf á zes weken af van gezichtsbegroeiing, even zonder baard en schoor ik mijn kin en kaaklijn weer helemaal glad, maar sinds enige tijd ben ik in het bezit van een baardtrimmer en heb ik sindsdien niet echt nog een blotebillengezicht gehad.

Het is niet zo dat ik nu groepslid ben van ‘Kamp Baard’ en dat alles wat niet baard is, per definitie stom of ongepast is. In de zomer draag ik de baard korter dan in de winter en wanneer er aankomende zomer een hittegolf heerst, overweeg ik vast en zeker de baard weer eens helemaal voor de volle honderd procent weg te scheren. Maar daar kan ik nu nog geen beloftes over maken. Mijn vader zou dan een van zijn vaste uitspraken hebben gezegd: ‘Tegen die tijd kan je wel een geitenkop hebben.’ Mijn vader had soms rare, maar ook rake uitspraken.

Nu ik er zo over nadenk, bedenk ik dat mijn vader nooit een baard heeft gehad. Wel heeft hij ooit een snor laten groeien. Dat was toen we, mijn ouders en ik, op vakantie in Nijverdal waren. Het was in de zomer van 1981. Mijn ouders hadden een huisje gehuurd op het erf van een ondernemer aan de Boomcateweg, die hiermee een aardig zakcentje verdiende. Het toeval wilde dat diezelfde zomer ook een vakantiekamp van Turnlust, de drumband van Den Helder op hetzelfde erf vakantie vierden. Enkele familieleden waren lid van deze drumband en via, via was er zeer waarschijnlijk het een en ander geregeld om mijn ouders daar vakantie te laten vieren.

Mijn vader was deze zomer waarschijnlijk toe aan verandering. Of wilde gewoon even iets anders. Op een ochtend deelde mijn moeder me tijdens het ontbijt mede dat mijn vader zijn snor liet groeien. Waarschijnlijk was deze beslissing in goed overleg gegaan en vond mijn moeder dat haar bijdrage in deze, de mededeling moest zijn. Natuurlijk wilde ik de snor meteen van dichtbij bekijken, maar dat was een teleurstelling. Daar waar bij mijn vader vooral alles snel moest gaan, liet de snor zich niet meteen zien. Daar ging wel even een flinke tijd overheen. Aan het eind van de vakantie zag ik eindelijk iets van een schaduwachtige snor op mijn vaders bovenlip staan.

De snor heeft overigens geen eerlijke kans gekregen. Op de laatste vakantiedag reden we vanuit Nijverdal naar de hoofdstad van Drenthe, omdat mijn nicht Clara ging trouwen. Mijn vader ging sinds die dag weer snorloos door het leven. Zijn gezicht schoon en glad. Ik heb het nooit gevraagd en hierdoor is het mij nooit duidelijk geworden of het afscheren van vaders snor een beslissing van mijn moeder was of dat mijn vader het zelf een jeukend onding vond.

‘Ik doe het niet.’
‘Maar ik wil het…’
‘En toch doe ik het niet.’
‘Maar ik heb er speciaal een afspraak voor gemaakt!’
‘Het is te oppervlakkig. Je maakt er meer mee kapot, dan dat het iets oplevert.’
‘Maar ik heb pijn.’
‘Dat is geen reden. Wil je van de pijn af, dan moet je de oorzaak weten, en van daaruit gaan werken aan een oplossing.’

Het was een discussie met mijn huisarts die ik niet ging winnen. Al weken had ik last van een ontsteking in mijn rechterelleboog en Google had bij mij een tennisarm gediagnosticeerd. Op het moment dat ik vergat dat ik een ontsteking had, probeerde ik bij metrohalte Van Sneevliet in Amsterdam een fiets bij het stuur op te tillen. Big mistake. Een enorme pijnscheut schoot er door mijn rechterarm en er keken kort een paar mensen naar mij toen ik het eventjes uitschreeuwde van de pijn. Dat was het moment dat ik besloot om een afspraak te maken voor een cortison-injectie.

Wanneer ik die avond verder had gegoogeld, had ik zelf ook kunnen lezen dat een cortison-injectie in je arm nadelige gevolgen zou kunnen hebben voor het kapsel, pezen en het kraakbeen. Dat bedoelde mijn huisarts waarschijnlijk. Toch maar goed dat er huisartsen zijn die niet alleen even snel op Google een ziektebeeld checken. Geen snelle oplossing voor mijn pijn. Om de pijn in mijn arm te verlichten kreeg ik het advies om twee keer daags mijn rechterelleboog in te smeren met Voltaren Emulgel. Hiermee was de discussie met de huisarts gesloten.

‘Zijn er verder nog klachten?’ vroeg de huisarts mij.
‘Ik heb dagelijks pijn aan mijn voet door de artrose,’ zei ik. ‘Ik heb inmiddels de pijn een plaatsje kunnen geven, maar kunt u er eens naar kijken?’
‘Natuurlijk,’ zei ze vriendelijk lachend.
Ze vroeg me de schoenen en sokken uit te doen en plaats te nemen op de behandeltafel en nam mijn voeten onder handen. Ze bekeek de bult op mijn rechtervoet en bewoog mijn grote teen heen en weer, en op en neer.
‘Doet het zeer wanneer ik dit doe?’
‘Nee,’ zei ik naar waarheid.
‘Ik denk niet dat het artrose is. Het is een drukpunt.

Vervolgens gaf de huisarts mij wat advies over het aanschaffen van goede en ondersteunende schoenen. Tips waar ik niets aan heb, want gezien het feit dat ik al 10 jaar lang het idee -of de pretentie, dat ik artrose aan mijn rechtervoet heb, hou ik jarenlang rekening met de pasvorm van mijn schoenen. Ik loop constant op hetzelfde merk hardloopschoen om vooral geen last van mijn artrose-knobbel te hebben en mijn ‘normale’ schoenen lijken eerder op de schoenen van Katrien Duck, omdat deze altijd zo breed mogelijk moeten zijn.

Enigszins teleurgesteld verliet ik het gezondheidscentrum van Filmwijk. Geen cortison-injectie. Dit betekende dat ik nog even met pijn in mijn arm mag doorlopen en de gedachte dat ik artrose in mijn voet heb, blijkt nu een illusie te zijn! Wat ik vreemd vind, want op 14 mei 2007 is er toch echt wel artrose in mijn voet gediagnosticeerd. Dokters. Kan je de geneesheren en -dames tegenwoordig nog wel vertrouwen?

Ik was vorige week maandagmiddag op bezoek bij mijn moeder, die nu een kleine maand woonachtig is in een verzorgingshuis voor licht dementerende bewoners. Deze middag was er een eerste evaluatiegesprek, tevens kennismakingsgesprek ingepland. De huisarts, de apotheker en de vaste begeleidster waren hierbij aanwezig.
Na een paar weken in het verzorgingshuis woonachtig te zijn is mijn moeder tevreden met haar nieuwe onderkomen en heeft ze het erg naar haar zin. Ook het contact met de andere bewoners is goed. Gezellig.
Ondanks dat ze vergeetachtig is, is ze niet onnozel. Zo weet mijn moeder dat het verzorgingstehuis haar laatste station is. Zoals ze dat beeldend aan ons kan melden. Ze zegt zich er wel bij neer te leggen en laat de dingen gebeuren zoals ze komen.
‘Uiteindelijk went alles,’ zegt ze me wanneer we in afwachting zijn van de huisarts, de apotheker en de begeleidster. Ik vind het heel verdrietig wanneer je beginnend dementerend bent en je er bewust van bent dat je de dingen begint te vergeten. Wanneer ik mijn moeder spreek vraagt ze iedere keer om een bevestiging betreffende het overlijden van mijn oudste zus, dat een paar maanden geleden is gebeurd.
‘Gré is er toch niet meer?’ vraagt ze dan.
Ik wil niet verzachtend of ontkennend antwoorden en leg haar uit dat haar oudste dochter alweer een enige tijd geleden is overleden.
‘Ach, wat is dat toch snel gegaan,’ zucht ze dan. ‘Inderdaad,’ antwoord ik en vertel haar grenzeloos voor de zoveelste keer dat we het allemaal heel verdrietig vinden. Mijn moeder weet het dus wel. Ze vergeet het gewoon af en toe.
Het evaluatiegesprek verloopt vlot. De nodige dingen, zoals de te gebruiken medicijnen en eventuele klachten, worden besproken, en vragen worden gesteld en beantwoord.
Mijn moeder zit er een beetje terughoudend bij. Af toe grapt ze komische opmerkingen. Op haar achtentachtigste leeftijd heeft ze soms toch nog de lachers op haar hand. Maar alle aandacht voor haar vindt ze helemaal niet nodig. Aan haar lijf geen polonaise. Wanneer de bezoekers met elkaar in gesprek zijn over pillen, recepten of alarmeringen zoekt ze oogcontact met mijn zus of met mij en knipoogt ze even. Het is niet dat ze het wonen in een verzorgingshuis niet serieus neemt, ze houdt niet van poeha en blabla. Mijn moeder doet graag haar eigen ding.
Zolang dat mogelijk is.

Vorige week zondag, de dag na de hittegolf -toen de buitentemperatuur niet meer gelijk of hoger lag dan de menselijke lichaamstemperatuur, zijn we na een afwezigheid van ongeveer 20 jaar weer eens op het strand nabij Den Helder gaan liggen. Ik weet het; het was die zondag niet echt een stranddag, maar de combinatie van een bezoek aan het strand nabij Den Helder is ook een bezoek aan mijn oude moedertje, die net een paar weken in het verzorgingshuis Dyckzicht woont.

Het was druk op het strand. Niet dat er hier en daar met zonnebrand ingesmeerde zonaanbidders lagen, maar het was druk met wandelaars en hondenuitlaatmensen. Het zonnetje brak door en wij besloten ons strandtentje uit te klappen. Met één greep uit de hoes stond het tentje meteen klaar voor gebruik. Wat een verschil met het opzetten van een windscherm, zoals we voor het laatst in het jaar 2000 deden. Dat was de tentstokken in elkaar schuiven, die vervolgens door de plooien van het schermdoek gestoken moesten worden, om vervolgens de lijnen aan te trekken totdat het scherm alle wind kon tegenhouden.

Eenmaal rustend met de blote billen op onze strandlaken, zagen we dat er meerdere strandgasten hetzelfde idee hadden. Niks wandelen, gewoon luierend op het zand. Bijna allemaal met de nieuwerwetse strandtentjes, als die van ons. Op een ouder echtpaar van net over de 70 na. Zij waren minutenlang bezig met het opzetten van het windscherm. Hoewel het eigenlijk de meneer was die druk was met het opzetten van het scherm. Mevrouw ging meteen op haar handdoek liggen. Soms zijn de taken niet helemaal gelijk gedeeld, maar wie ben ik om te oordelen?

Tijdens het mijmeren in het zonnetje gingen mijn gedachten naar het strand waar we ons nu bevonden, maar dan in de tijd dat we nog in Den Helder woonden en in de zomermaanden bijna dagelijks naar het strand gingen. Dat waren hele gebeurtenissen. Met vrienden van het in Den Helder niet meer bestaande café Chez Nous waren we geroutineerde strandbezoekers. Met flink gevulde boodschappentassen en koelboxen hebben we er uren doorgebracht.

Het was de tijd dat we als twintigjarigen dachten het strand te beheren. De wereld was van ons. We vermaakten ons met geanimeerde gesprekken, roddels en discussies. We speelden en zwommen in de zee en we hadden altijd te eten en te drinken. Honger was er alleen naar meer plezier. We verveelden ons nooit. We lachten luid en hielden ons niet in. We kenden geen zorgen over dat dit ooit voorbij kon gaan.

De man schuin tegenover mij in de trein is me niet geheel onbekend. Ik heb hem vaker gezien. Hij is ongeveer van mijn leeftijd. Hij is altijd gekleed in een nette spijkerbroek met gestreken overhemd en fris gepoetste schoenen. Zijn kapsel is kort, ziet er verzorgd uit en is een beetje grijs bij de slapen. Verder heeft hij bolle hamsterwangen en een zuinig, samengeknepen mondje, waarmee hij een klein kind zou kunnen uitdagen om met de vingertjes in zijn wangen te laten prikken, zodat er een straaltje water uit zijn mond spuit. Wanneer ik deze man in de trein of op het perron zie, staat of zit hij altijd een beetje in elkaar gebogen. Als een bedeesd persoon dat verlegen opkijkt en om zich heen loert.

Ik kom de man, die ik voor het gemak Jan noem, niet iedere werkdag tegen. Ik weet ook niet of hij fulltime werkt of niet. Jan is een mysterieus mens. Ooit, toen de NS ons onbedoeld met een omweg naar onze bestemming wilde laten reizen, zag ik hem op ander station staan. Toen zag ik dat Jan ook mij herkende van het reizen. De eerste keer dat Jan mij opviel was op een terugreis in een volle trein, waarbij  3 moslima’s in gesprek waren met een oudere heer over het dragen van hijaabs. Jan ergerde zich aan het gesprek, want hij draaide constant met zijn ogen en mompelde onverstaanbaar.

Vandaag zit Jan met een koffie to go in zijn hand en kijkt vanuit zijn ooghoeken de trein in. Als door een wesp gestoken reageert hij op oogcontact. Ik denk dat Jan, ondanks zijn leeftijd, nog thuis bij zijn ouders woont. Het klopt met het idee dat ik van hem heb. Het tegenspreken van zijn ouders is uit den boze, vandaar het binnensmonds gemompel. Thuis, op zijn eigen kamer, waar hij beschikt over luxe gebruiksvoorwerpen waar zijn ouders helemaal geen weet van hebben, spreekt hij uit over het onrecht dat de wereld hem aandoet. Alleen op zijn kamer is hij de baas. Alleen daar is Jan de man.

In de trein zit Jan weer onverstaanbaar en binnensmonds te mopperen. Vooral nu, nadat uitzendkrachten in witte NS-jasjes, kaartjes hebben uitgedeeld met de mededeling dat er binnenkort weer werkzaamheden op het traject zullen zijn. Jan schudt in ontkenning en boosheid zijn hoofd. Hij is het er duidelijk niet mee eens. Hij is echt boos, want ik hoor duidelijk, ondanks dat het fluisterend uit zijn mond geperst worden, de woorden: tyfus en teringzooi. Vanavond wanneer hij thuis is, zal Jan op zijn kamer wel even duidelijk vertellen wat híj er allemaal van vindt.